سیدمحمد امین حسینی، کارشناس حقوقی بازار سرمایه در یادداشتی برای بیدار بورس در خصوص مسدودسازی کد معاملاتی خریدار "خساپا" در روزهای اخیر نوشت:

"مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس اخیرا اعلام کرده‌اند کد معاملاتی که در "خساپا" ۷۰_۸۰ میلیون سهم خریده بود و سهم را صف خرید کرده بود و در صف خرید ۲۰ الی ۳۰  میلیون سهم فروخته بود، مسدود شده و اذعان داشتند که این کار هم تخلف است هم جرم.

هر چند ایشان عنوان مجرمانه خاصی را ذکر نکردند تا بتوان صحت ادعای ایشان را بهتر بررسی کرد؛ اما بنظر مراد ایشان بند ۳ ماده ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران است که مقرر می‌دارد: «هر شخصی که اقدامات وی نوعا منجر به ایجاد ظاهری گمراه کننده از روند معاملات اوراق بهادار یا ایجاد قیمتهای کاذب و یا اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار شود.»

این بند در ادبیات حقوقی بعنوان جرم دستکاری بازار یا دستکاری سهام شناخته می‌شود. برای تحقق جرم دستکاری بازار یکی از این سه نتیجه لازم است: ۱. ایجاد ظاهری گمراه کننده از روند معاملات اوراق بهادار. ۲. ایجاد قیمت‌های کاذب ۳. اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار.

ایجاد قیمت کاذب کاملا منتفی است، چراکه با توجه به ارزش بازار بالای "خساپا" و شناوری بالای سهم امکان ایجاد قیمت کاذب توسط یک کد حقیقی با معامله ۸۰ میلیون سهم وجود ندارد. 

اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار نیز رخ نداده است، چراکه اغوا مندرج در ماده نیازمند انجام اعمالی مانند تبلیغ گسترده در فضای مجازی و واقعی، پخش شایعه یا خبر جعلی در خصوص سهام و وعده‌های رشد چند برابری سهام به مردم را شامل می‌شود و هیچ کس قائل نیست که سفارش‌گذاری یا انجام معاملات روی تابلو اغوا محسوب گردد.

ایجاد ظاهری گمراه کننده از روند معاملات اوراق بهادار نیز در این مثال صدق نمی‌کند. اینکه شخصی یک سهام را به قیمتی بخرد و در همان روز بخشی از آن را در قیمت بالاتر بفروشد که اصطلاحا به آن نوسان گیری می‌گویند، فارغ از حجم و ارزش معاملات جرم نیست. دستکاری مبتنی بر معامله را در ادبیات حقوقی چنین تعریف کرده‌اند: «معامله اوراق بهادار به منظور ایجاد قیمت صوری و غیرواقعی» درحالی که در مثال حاضر این کد معاملات قیمت صوری و غیرواقعی ایجاد نکرده است. اصلا آیا امکان ایجاد قیمت صوری و غیرواقعی و دستکاری سهام در نماد خساپا با ارزش بازار ۵۵ همت و شناوری ۲۷ درصد وجود دارد؟ مسلما خیر.

به ناظران بازار سرمایه یادآور می‌شوم که اصل اولیه در معاملات بازار اوراق بهادار آزادی و صحت معاملات است. خرید و فروش سهام در دامنه مجاز روزانه به هیچ وجه نمی‌تواند مصداقی از دستکاری سهام مبتنی بر معامله باشد. بهتر است ناظران بازار سرمایه بجای وسواس به خرج دادن در نمادهای بزرگ بازار، تمرکزشان بر سهام‌های کوچک باشد، چراکه دستکاری سهام در نمادهای با ارزش بازار کوچک بیشتر رخ می‌دهد. 

از طرفی، برخورد دوگانه ناظران جالب است. اگر کد معاملاتی سهام را بخرد و صف خرید کند و تنها بخشی از سهام خریداری شده را در صف خرید عرضه کند، مصداق دستکاری سهام است، اما رنج زدن‌های منفی و فروش‌های بی رحمانه که در سال‌های اخیر کم ندیده‌ایم، را مصداق دستکاری سهام ندانسته‌اند!

 رفتار این روزهای ناظران من را یاد این ضرب المثل می‌اندازد: گنه کرد در بلخ آهنگری، به شوشتر زدند گردن مسگری.